Łokieć golfisty, czyli druga najczęstsza dysfunkcja okolicy stawu łokciowego
Łokieć golfisty, czyli entezopatia przyczepu mięśni zginaczy nadgarstka zlokalizowanych po stronie przyśrodkowej stawu łokciowego, to częsta przyczyna bólu i ograniczenia funkcji łokcia i nadgarstka. Znaczny dyskomfort i przewlekłość tego schorzenia ma dużo wspólnych cech z tzw. łokciem tenisisty, o którym pisaliśmy w przeszłości. Jak poradzić sobie z uciążliwym bólem oraz jak uniknąć nawrotów objawów? Odpowiadamy poniżej.
Objawy łokcia golfisty
Głównym objawem łokcia golfisty jest ból po przyśrodkowej części stawu łokciowego. Jest to miejsce przyczepu mięśni zginających nadgarstek i palce dłoni oraz innych działających lokalnie na staw łokciowy. Ból może narastać stopniowo, z czasem nasilając się znacznie i rozprzestrzeniając na inne regiony kończyny, np. nadgarstek. Problematyczne i bolesne stają się czynności wymagające użycia chwytu, np. otwieranie drzwi, podnoszenie przedmiotów czy też rzucanie.
W zaawansowanych entezopatiach, którym towarzyszy przebudowa tkanek w okolicy łokcia, może towarzyszyć drażnienie nerwu łokciowego i związane z nim mrowienie/drętwienie małego i serdecznego palca. W skrajnych przypadkach może pojawić się osłabienie mięśni unerwionych przez nerw łokciowy oraz ich przykurczy.
Przewlekły stan zapalny i przeciążenie w okolicy kłykcia przyśrodkowego kości ramiennej, może powodować dolegliwości bólowe i dysfunkcje w wyższych stawach kończyny (obręczy barkowej), a nawet w szyjnym odcinku kręgosłupa.
Łokieć golfisty – przyczyny
Na wstępie warto wspomnieć, że zdecydowana większość osób skarżących się na ból w okolicy łokcia nigdy nie miała w ręce kija golfowego. Nie warto więc sugerować się ta nieprecyzyjną nazwą.
Właściwą przyczyną prawdziwego łokcia golfisty jest patologia tkanek miękkich zwana entezopatią. Entezopatia to przewlekły i nawracający stan zapalny ścięgna mięśnia, który ulega regularnemu przeciążeniu. Natura tego schorzenia jest o tyle problematyczna, że właściwe zaleczenie, trwa zazwyczaj kilka miesięcy. Mniej więcej tyle czasu potrzebują tkanki objęte przewlekłym stanem zapalnym na lepszą jakościowo przebudowę. Warto wiedzieć, że problem entezopatii nie znika w momencie ustąpienia dolegliwości bólowych łokcia. To właśnie okres po złagodzeniu ostrych objawów jest kluczowy dla trwałego wyleczenia łokcia. Zbyt krótkie i wyłącznie objawowe postępowanie jest główną przyczyną nawracania objawów.
Podobnie jak w przypadku innych entezopatii, łokieć golfisty również nie ma jednej przyczyny. Oczywiście dominującym czynnikiem są przewlekłe przeciążenia związane z uprawianą dyscypliną sportu czy też charakterystyką wykonywanej pracy. Powtarzające się mikro urazy i nawracające stany zapalne mogą być związane również z dysfunkcjami innych stawów. Niestabilność nadgarstka lub ograniczona mobilność stawu ramiennego mogą znacznie przyczyniać się do rozwoju łokcia golfisty.
Wpływ na rozwój omawianej entezopatii mogą mieć również przebyte urazy mięśniowe i kostno-stawowe kończyny górnej oraz przebyte zabiegi chirurgiczne w jej obrębie.
Bardzo istotnym zagadnieniem, mogącym mieć znaczny wpływ na kondycję okolicy łokcia (zarówno kłykcia bocznego, jak i przyśrodkowego) jest stan funkcjonalny szyjnego i szyjno-piersiowego odcinka kręgosłupa. Przewlekłe zmiany dyskopatyczne, przebyte urazy, zmiany zwyrodnieniowe w tym regionie mogą przyczyniać się do dysfunkcji mięśni i stawów kończyny górnej. To właśnie z tego regionu pochodzi unerwienie tkanek objętych objawami w łokciu golfisty. Poza unerwieniem ruchowym i czuciowym z tego regionu, kluczowe jest tzw. unerwienie wegetatywne, czyli to warunkujące ukrwienie, a co za tym idzie regenerację i odżywianie tkanek okolicy łokcia.
Warto wiedzieć, że nawet typowy klinicznie łokieć golfisty może być jedynie pokłosiem niektórych chorób i dysfunkcji ogólnoustrojowych. Dla przykładu, w przypadku problematycznych w leczeniu entezopatii, szczególnie obustronnych, warto zbadać funkcjonalny stan wątroby, której zaniedbania zwiększają prawdopodobieństwo przewlekłych stanów zapalnych w ciele. Podobnych korelacji z innymi narządami wewnętrznymi jest kilka.
Diagnoza łokcia golfisty
Rozpoznanie łokcia golfisty opiera się na badaniu klinicznym połączonym z precyzyjnym wywiadem lekarskim. W niektórych przypadkach należy je uzupełnić o badania dodatkowe, takie jak USG oraz rezonans magnetyczny. Badanie RTG może uwidocznić zmiany typu zwapnienia w ścięgnach i więzadłach. Jak wspomniano wyżej, niektóre entezopatie są konsekwencją innych dysfunkcji i patologii, dlatego czasami zasadne jest poszerzenie diagnostyki o badania krwi, moczu czy też obrazowe badania, np. odcinka szyjnego kręgosłupa.
Leczenie łokcia golfisty
Leczenie dobiera się zależnie od zaawansowania problemu. Początkowo stosowane jest leczenie zachowawcze, czyli zabiegi fizjoterapeutyczne z zakresu terapii manualnej i ćwiczeń dobieranych indywidualnie dla każdego pacjenta. Priorytetem jest zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz poprawa mobilności i funkcji kończyny górnej. Fizjoterapia oferuje bardzo duży wachlarz terapii i zabiegów pomagających osiągnąć te cele. Czasami warto poszerzyć to postępowanie o zabiegi fizykoterapeutyczne.
W uciążliwych i bolesnych przypadkach wprowadza się leki przeciwzapalne lub iniekcje z kortykosteroidów w pobliżu chorych ścięgien. Postępowanie to jest wyłącznie objawowe i ma na celu umożliwienie właściwej rehabilitacji. Należy pamiętać, że kilkukrotne powtarzanie iniekcji kortykosteroidowych może mieć niekorzystny wpływ na lokalne tkanki.
Zabiegi fizjoterapeutyczne powinny zakładać prace nad innymi regionami ciała mogącymi mieć związek z dysfunkcjami w okolicy łokcia. Jest to więc indywidualne i szerokie podejście zależne od wielu zmiennych czynników.
W przypadkach przewlekłego zapalenia, gdy leczenie nieoperacyjne okazuje się niewystarczające, zalecany jest zabieg chirurgiczny. Polega on (w uproszczeniu) na obniżeniu przyczepu zginaczy nadgarstka, usunięciu zmienionych i przebudowanych tkanek i ponownym doszyciu ścięgien do kości. Po krótkim unieruchomieniu stawu, rozpoczyna się rehabilitacja przywracająca mobilność, siłę i funkcjonalność łokcia.
Łokieć golfisty – profilaktyka
Podobnie jak w wielu innych problemach dotykających układ ruchu, również wyleczony łokieć golfisty wymaga stosowania odpowiedniej profilaktyki. Zmniejszenie ilości przeciążających łokieć czynności i prac oraz dbanie o optymalną ruchomość stawów kończyny górnej i kręgosłupa zmniejszają prawdopodobieństwo nawrotu objawów. Czasami wymagana jest zmiana uprawianej aktywności sportowej lub poprawienie techniki wykonywanych ćwiczeń.
Należy mieć świadomość, że na przewlekłe stany zapalne, takie jak łokieć golfisty duży wpływ ma ogólny stan zdrowia, odpowiednia dieta oraz nawodnienie organizmu.
Łokieć golfisty – rokowania
Zdecydowana większość przypadków łokcia golfisty dobrze reaguje na leczenie. Niestety wielu pacjentów wraca do lekarza lub fizjoterapeuty z nawrotem dolegliwości łokcia. Kluczowa w uniknięciu takich sytuacji jest precyzyjna diagnoza, która – jak wspomniano – powinna obejmować ogólny stan zdrowia i stan funkcjonalny pacjenta. Ogromne znaczenie ma również profilaktyka i postępowanie według reguły, zgodnie z którą: „lepiej zapobiegać niż leczyć”.
Jeśli powyższy problem dotyczy także Ciebie, skontaktuj się z nami! Centrum rehabilitacji i terapii Open Medical tworzą wysoko wyspecjalizowani lekarze, którzy nie tylko posiadają ogromną wiedzę i lata doświadczenia, a także dbają o ciepłą atmosferę. Dołącz do grona zadowolonych pacjentów Open Medical i zacznij żyć pełnią życia!
