Czym jest torbiel Bakera – diagnostyka i leczenie
Zauważyłeś, że w okolicy Twojego kolana pojawił się guzek? Zdarza się, że zgrubienia, które pojawiają się nagle oraz są wyczuwalne palcami budzą nasz niepokój. Na wstępie tego tekstu chcielibyśmy Cię uspokoić: to co poczułeś w obrębie swojego dołu podkolanowego nie stanowi niebezpiecznego nowotworu. W zasadzie, to nie jest żadnym rodzajem guza onkologicznego. Pozwól Drogi Czytelniku, że przedstawimy Ci głównego bohatera dzisiejszego wpisu, czyli torbiel Bakera (nazywaną również torbielą podkolanową). O tym, skąd wzięło się to zgrubienie i czym jest dowiesz się z poniższego artykułu, do którego lektury serdecznie zachęcamy. Odpowiemy również na pytanie jak leczyć torbiel Bakera. Ponadto, wspólnymi siłami zastanowimy się, czy nieleczona torbiel Bakera może mieć poważne konsekwencje dla Twojego zdrowia.
Czym jest torbiel Bakera?
Z medycznego punktu widzenia: „kuleczka”, którą wyczułeś z tyłu kolana stanowi przestrzeń wypełnioną płynem stawowym. Najczęściej do powstania tej torbieli dochodzi między mięśniem brzuchatym łydki, a mięśniem półbłoniastym.
Jakich objawów torbieli Bakera można się spodziewać i w jaki sposób powstaje? Jedną z głównym przyczyn jest przeciążenie stawu kolanowego, które prowadzi do zwiększenia ilości płynu stawowego. Wyobraź sobie gumową piłkę napełnioną wodą. W momencie, w którym ściany piłki nie są szczelne, dochodzi do wypłynięcia wody na zewnątrz. Mechanizm powstawania torbieli działa bardzo podobnie. Uszkodzona torebka stawowa stanowi taką „nieszczelną piłkę”, co prowadzi do wydostania się nadmiernej ilości płynu stawowego poza staw i utworzenia struktury przypominającej przepuklinę. Zdarza się, że omawiana struktura współistnieje z innymi dysfunkcjami stawu kolanowego, związanymi ze zwiększoną produkcją płynu, takimi jak: uszkodzenia łąkotek, urazy więzadłowe lub stany zapalne. Z tego powodu w ocenie zaburzeń w jego obrębie szczególnie pomocnym może okazać się badanie rezonansem magnetycznym, który precyzyjnie wskaże uszkodzone struktury i będzie wskazówką do zaprogramowania optymalnego planu leczenia.
Objawy torbieli Bakera to między innymi: guzek wyczuwalny pod skórą z tyłu kolana, ból podczas dłuższych spacerów, obrzęk stawu oraz ograniczone możliwości ruchu. Może pojawić się również zaczerwienienie i zwiększenie temperatury skóry w okolicy torbieli. Najlepiej, żeby zostały one ocenione przez lekarza specjalistę oraz fizjoterapeutę.
Jak leczyć torbiel Bakera w domu?
Jeżeli szybko zauważyłeś, że pojawiła się u Ciebie torbiel Bakera to prawdopodobnie będziesz mógł skorzystać z rehabilitacji bez konieczności zabiegu operacyjnego. Warunkiem jest jej niewielki rozmiar oraz brak objawów. Leczenie torbieli Bakera warto zacząć od konsultacji z lekarzem specjalistą, a następnie udać się do fizjoterapeuty. Stosując elementy terapii manualnej rehabilitant będzie działał w kierunku zmniejszenia napięcia tkanek stawu kolanowego oraz zwiększenia ukrwienia tej okolicy. Możesz spodziewać się dodatkowo zabiegów z działu fizykoterapii, które stanowią bardzo dobre uzupełnienie działań manualnych oraz kinezyterapii , ponieważ zwiększają ich skuteczność. Najczęściej stosowane bodźce fizykalne w tym przypadku to między innymi: promieniowanie laserowe, fala ultradźwiękowa lub pole magnetyczne niskiej częstotliwości. Fizjoterapeuta dobierze również ćwiczenia indywidualnie dopasowane do Twojego przypadku i przyczyn, które spowodowały pojawienie się zmiany. Po kilku sesjach w gabinecie, z pewnością nauczysz się poprawnego wykonywania przydatnych ćwiczeń samodzielnie. Twoim celem będzie nauka ergonomicznego ruchu, który zmniejszy ryzyko przeciążeń stawu kolanowego na co dzień, a tym samym doprowadzi do mniej intensywnej produkcji płynu stawowego. Leczenie domowe torbieli Bakera polega na sumiennym i konsekwentnym wykonywaniu ćwiczeń ruchowych, mających na celu zwiększenie siły mięśni, walkę z przykurczonymi grupami mięśniowymi, lepszą stabilizację tułowia oraz poprawę czucia głębokiego.
Torbiele Bakera – leczenie chirurgiczne
Leczenie torbieli Bakera wygląda zupełnie inaczej, jeśli zmiana jest duża i wywołuje objawy podczas wykonywania codziennych czynności. Wtedy lekarz może zadecydować o konieczności wykonania punkcji, czyli nakłucia z odessaniem płynu.
Pamiętaj, że w przypadku zmiany dużych rozmiarów, może okazać się, że wskazana będzie artroskopia. W ramach leczenia tego typu torbieli Bakera lekarz usuwa guzek oraz dokładnie zszywa uszkodzoną torebkę stawową, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo nawrotu w późniejszym czasie.
Konsekwencje nieleczonej torbieli Bakera
Nieleczona torbiel Bakera może powiększyć się do znacznych rozmiarów, a nawet ulec pęknięciu. Wtedy objawy prawdopodobnie zaostrzą się. Niewykluczone, że w takiej sytuacji pojawi się uczucie drętwienia łydki i jej opuchnięcie. Pęknięcie torbieli daje identyczne objawy jak zakrzepica żył głębokich, która stanowi bezpośrednie zagrożenie życia. Dlatego mówimy wtedy o tak zwanym zespole rzekomego zakrzepowego zapalenia żył. Pamiętaj, że jeżeli „z dnia na dzień” pojawi się u Ciebie jednostronny obrzęk łydki, ból, ocieplenie lub zaczerwienienie to natychmiast zgłoś się do lekarza – bez względu na to, czy miałeś wcześniej objawy torbieli Bakera. Zakrzep może przedostać się wraz z krwiobiegiem do naczyń płucnych, mózgowych lub sercowych, co zwykle kończy się poważnym stanem zagrożenia życia. W celu wykluczenia zakrzepicy lekarz wykona badanie ultrasonograficzne.
Ze względu na to, że omawiana cysta nie jest sprawą onkologiczną, to nie musisz obawiać się, że nieleczona torbiel Bakera doprowadzi do pojawienia się złośliwego nowotworu. To tylko płyn stawowy zgromadzony poza torebką stawową.
Mamy nadzieję, że udało nam się przekonać Ciebie, że torbiel Bakera sama w sobie nie jest groźna i w większości przypadków można ją wyeliminować odpowiednio dopasowanym postępowaniem fizjoterapeutycznym. Poznałeś mechanizm, według którego powstaje, jej objawy oraz możliwości terapeutyczne. Wiesz już także, że leczenie domowe torbieli Bakera jest możliwe i skuteczne, jeżeli jest oparte na ścisłej współpracy z dobrym fizjoterapeutą, którego priorytetem i główną zasadą działania jest indywidualne podejście do każdego problemu pacjenta przychodzącego na konsultację po specjalistyczną radę. Pomimo pozornej prostoty tematu poruszanego w niniejszym artykule, należy mieć na uwadze, że – podobnie jak w większości aspektów naszego zdrowia i sprawności układu mięśniowo-szkieletowego – nie możemy zapomnieć o stałym, dokładnym i sumiennym przestrzeganiu zaleceń zespołu specjalistów takich jak lekarz oraz fizjoterapeuta. To jest klucz do tego, aby terapia zakończyła się sukcesem i wyeliminowaniem niedogodności płynących z obecności torbieli.
Źródła:
- Białoszewski D.: Fizjoterapia w ortopedii, PZWL, Warszawa 2014.
- Brotzman S. B., Wilk K. E.: Rehabilitacja ortopedyczna. Tom 2. Wydanie I. Elsevier Urban & Partner, Wrocław.
