Udar mózgu – Objawy i rehabilitacja po udarze
Statystyki nie kłamią. Każdego roku udar mózgu stanowi jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na całym świecie i co najważniejsze, coraz więcej tych przypadków jest wśród osób młodych. Duża ilość stresu, nieprawidłowe odżywianie, życie na pełnych obrotach, brak odpowiedniej ilości snu – to wszystko powoli może ułatwić rozwój niektórych problemów krążeniowych, jakie stanowią podłoże udarów. Dowiedz się po czym rozpoznać udar, jakie są jego czynniki ryzyka, a przede wszystkim jak wielką rolę w leczeniu odgrywa fizjoterapia.
Co to jest wylew? Przyczyny udaru mózgu
Wylew to ogólna nazwa dla zaburzeń neurologicznych, które wynikają z nieprawidłowego funkcjonowania krążenia mózgowego. W zależności od rodzaju zmian wyróżnia się dwa typy udarów: niedokrwienne i krwotoczne. Pierwsze powodują upośledzenie transportu krwi, co koniec końców prowadzi do martwicy i obumierania określonych obszarów mózgu. Krwotoki są z kolei efektem stopniowego pękania naczyń krwionośnych, powodując powolne unaczynienie mózgu i zanik jego aktywności. Zmiany krwotoczne zwykle rozwijają się powoli, często nie dając gwałtownych objawów.
Udar mózgu może być wywołany szeroką gamą czynników. Istnieje wiele zależności pomiędzy działaniem naszego „centrum dowodzenia” a szeregiem sytuacji i stanów, które w ostateczności mogą doprowadzić do krwotoku. Na przestrzeni lat sporządzono dość długą listę tzw. czynników ryzyka, jakie można podać za domniemane przyczyny udarów mózgu. Wśród najczęściej wymienianych wyróżnia się m.in.
- Otyłość
- Cukrzyca
- Podeszły wiek
- Miażdżycę naczyń
- Palenie papierosów
- Nadciśnienie tętnicze
- Urazy czaszki i wypadki komunikacyjne
- Niektóre choroby krwi (np. białaczka, skaza krwotoczna)
Wśród udarów krwotocznych wyróżniamy trzy główne typy. Pierwszy to krwotok śródczaszkowy, zwykle powstający na drodze rozwijającego się nadciśnienia tętniczego. Krew pod dużym naciskiem napiera na ściany naczyń i powoduje powstawanie mikro tętniaków. Po ich pęknięciu krew przedostaje się na zewnątrz i powoduje stopniowe niszczenie tkanki. Krwotok podpajęczynówkowy prowadzi do wymieszania się krwi z płynem mózgowo-rdzeniowym, a także przestrzeni otaczających opony mózgowe. Ostatnim rodzajem są krwotoki twardówkowe, będące zazwyczaj następstwem urazu czaszki. Nadwardówkowe urazy krwotoczne powstają na skutek uszkodzenia tętnicy lub żyły oponowej środkowej. Z kolei podtwardówkowe e są następstwem rozerwania struktur żylnych, które przeszywają przestrzeń podtwardówkową.
Udar mózgu – objawy
Przedostanie się krwi do mózgu, powoduje obumieranie tkanki mózgowej, co prowadzi do zaburzenia jej czynności – ruchowych, czuciowych, neurologicznych. Na tych podłożach rozwijają się liczne dysfunkcje i upośledzenia. Wielkość deficytów jest uzależniona od tego, jak poważny był wylew. Objawy mogą progresować, dlatego brak odpowiednio wczesnej rehabilitacji może z czasem doprowadzić do unieruchomienia.
Głównym objawem wylewu krwi do mózgu jest niedowład czuciowo-ruchowy, jednej kończyny bądź całej połowy ciała, zazwyczaj przeciwnej do miejsca przebytego krwotoku. Zajęta udarem strona posiada charakterystyczne ustawienie kończyn:
- dolna w nadmiernym przywiedzeniu i rotacji wewnętrznej, często z przesadnym przeprostem kolana i stopą w pozycji (zazwyczaj) maksymalnego zgięcia podeszwowego
- górna również przywiedziona, wydaje się wręcz przylepiona do tułowia, zgięta w łokciu i nadgarstku oraz dłonią zaciśniętą w pięść.
Pacjent może przejawiać zaburzenia ruchowe i koordynacyjne – mimowolne aktywności, niezborność ruchową, mioklonie. Udary krwotoczne prowadzą też do upośledzenia czucia głębokiego i powierzchownego, zaburzeń widzenia, częściowej utraty mowy, problemów ze świadomością, dysfagii (zaburzenie połykania). Dużym wyzwaniem dla terapeutów są patologie czynności nerwowych, czego skutkiem jest niezdolność do rozpoznawania bodźców (najczęściej wzrokowych) i wykonywania precyzyjnych czynności (apraksja).
Rehabilitacja po udarze – zasady, postępowanie, cele
Proces terapii pacjenta po przebytym udarze krwotocznym jest długotrwałym i trudnym procesem. Fizjoterapeuci mają do zrealizowania wiele celów, a poziom deficytów funkcjonalnych jest niekiedy naprawdę wysoki. Zadania rehabilitacji ruchowej są uzależnione od:
- Poziomu niezależności chorego
- Nasilenia deficytów motorycznych
- Sprawności funkcjonalnej w zakresie wykonywania podstawowych czynności dnia codziennego
Terapeuta zapobiega powstawaniu zniekształceń mięśniowo-kostnych, utrzymuje prawidłowe zakresy ruchomości w stawach, przeciwdziała patologicznemu napięciu mięśniowemu, dąży do przywrócenia odpowiedniego ustawienia kończyn objętych niedowładem. Rehabilitacja po udarze bardzo często opiera się na reedukacji chodu i odtworzeniu fizjologicznego cyklu przemieszczania się. Niejednokrotnie wzorce ruchowe zostają mocno upośledzone. Pacjent udarowy jest nauczany samodzielności w zakresie czynności dnia codziennego, zostaje poddany terapii zapobiegającej zaburzeniom oddechowym i innym powikłaniom, które mogą wynikać z początkowego unieruchomienia. Częstymi następstwami u chorych są odleżyny, zakrzepica żył głębokich czy obrzęki limfatyczne. Istotną rolą fizjoterapeuty jest także odbudowa czucia powierzchownego poprzez ćwiczenia sensomotoryczne oraz zwykłe wsparcie pacjenta w trudnym dla niego momencie życia.
Jeśli powyższy problem dotyczy także Ciebie, skontaktuj się z nami telefonicznie pod numerem 12 342 81 80 bądź wyślij e-maila na adres info@openmedical.pl. Centrum rehabilitacji i terapii Open Medical tworzą wysoko wyspecjalizowani lekarze, którzy nie tylko posiadają ogromną wiedzę i lata doświadczenia, a także dbają o ciepłą atmosferę. Dołącz do grona zadowolonych pacjentów Open Medical i zacznij żyć pełnią życia!
