Rola fizjoterapii w leczeniu migren
Czy wiedziałeś, że fizjoterapia to nie tylko leczenie dolegliwości bólowych kręgosłupa i stawów oraz rehabilitacja osób z niepełnosprawnościami i po zabiegach chirurgicznych? Jest to również dobry wybór w przypadku niedających nam spokoju, uporczywych problemów z bólem głowy. Coraz więcej fizjoterapeutów posiada wiedzę na temat leczenia tego typu schorzeń. Prawie każdy zna to uczucie, które uniemożliwia normalne funkcjonowanie, a nawet wstawanie z łóżka.
Możemy wyróżnić bóle głowy migrenowe, napięciowe oraz szyjnopochodne. Ze względu na to, że duża liczba osób poszukuje pomocy z uporaniem się z przewlekłymi migrenami (zaburzenie to występuje u około 15% populacji ogólnej) – dziś dokładnie omówimy ten temat i zastanowimy się, jak pozbyć się migreny z pomocą fizjoterapeuty.
Skąd bierze się migrena?
Choroba ta ma bardzo charakterystyczne cechy i dosyć łatwo można na podstawie objawów rozpoznać atak migrenowego bólu głowy. Jest to odczucie bólowe, występujące zwykle po jednej stronie (za gałką oczną, w okolicach skroni i czoła) oraz utrzymujące się nawet do kilku dni. Ma ono charakter naczyniowy – pulsujący z uczuciem rozpierania lub rwania. Intensywność bólu może być tak duża, że osoba doświadczająca go nie jest w stanie podjąć się codziennych aktywności. Jest to jedna z głównych przyczyn niepełnosprawności na świecie. Znamienną cechą migreny jest występowanie różnych objawów towarzyszących, do których należą między innymi: nudności, wymioty lub nadwrażliwość na bodźce (światło, dźwięk, zapach). Niektóre ataki migrenowe są poprzedzone charakterystycznymi objawami neurologicznymi, których występowanie nazywa się aurą. Należą do nich mroczki, cienie w polu widzenia, drętwienia lub niedowłady.
Naukowcy wciąż próbują ustalić przyczyny ataków omawianej choroby. Uważa się, że główną rolę w powstawaniu migreny pełnią czynniki genetyczne oraz gospodarka hormonalna prowadzące do zaburzeń neurologicznych.
Zauważono, że nasilenie ataków pojawia się u pacjentów z podwyższonym ciśnieniem krwi, doświadczających bólu zębów i zmian hormonalnych. Często są to osoby przemęczone i narażone na silne emocje. Znaczenie może mieć również dieta, przyjmowane leki oraz czynniki zewnętrze, takie jak zmiany pogody.
Jak pozbyć się migreny?
Niejednoznacznie określona patofizjologia migreny utrudnia dobór skutecznego leczenia. Stąd obecnie stosowane metody terapii opierają się na bogatym doświadczeniu klinicznym lekarzy, naukowców oraz terapeutów. Na jego podstawie spróbujmy odpowiedzieć na pytanie: jak pozbyć się migreny?
W walce z bólem najczęściej stosuje się leki przeciwbólowe. Nie jest to jednak rozwiązanie dla każdego. Są pacjenci, którzy nie tolerują dobrze środków farmakologicznych. Alternatywne metody leczenia stanowią obecnie intensywnie rozwijający się kierunek badań naukowych. Mają one na celu ograniczenie ilości przyjmowanych leków, a także wyjście naprzeciw potrzebom osób, które doświadczają uciążliwych skutków ubocznych.
Oprócz farmakoterapii można korzystać z suplementacji magnezu i witaminy B2, z różnych form ziołoterapii oraz z terapii psychologicznej. Literatura proponuje również nowoczesne sposoby takie jak techniki neuromodulacji nieinwazyjnej oraz metody inwazyjne polegające na wszczepieniu urządzeń stymulujących istotne w terapii bólu obszary układu nerwowego (rozważane tylko w przypadku dolegliwości bólowych opornych na inne formy postępowania). Pamiętaj, że każda metoda leczenia migreny powinna zostać skonsultowana z lekarzem.
Masaż na migrenę, zabiegi fizykalne – czyli co może zrobić fizjoterapeuta
Powyżej wymienione formy leczenia migreny są dosyć trudno dostępne. Dlatego z pomocą przychodzą metody z dziedziny fizjoterapii, której jednym z głównych założeń jest zmniejszanie szeroko pojętych dolegliwości bólowych. Możliwe, że jedną z Twoich pierwszych myśli, gdy przeczytałeś, że fizjoterapeuta może coś zaradzić na ból głowy było: „będę mieć masaż na migrenę”. Warto jednak wiedzieć, że terapeuci mają znacznie większy i bardziej różnorodny wachlarz skutecznych narzędzi w walce z bólem.
Jeżeli zgłosisz się do gabinetu z objawami migreny, najpierw zostaniesz szczegółowo zbadany. Na podstawie rozmowy i oceny klinicznej fizjoterapeuta zaproponuje Ci plan działania, który prawdopodobnie będzie obejmował bezpośrednią pracę na tkankach z wykorzystaniem technik terapii manualnej w okolicy głowy i szyi (może to przypominać pewnego rodzaju „masaż na migrenę”) oraz zabiegów z dziedziny fizykoterapii, np. z użyciem prądów TENS. Nieodłącznym elementem terapii zwykle jest edukacja w zakresie metod relaksacji i wyciszenia organizmu. Możliwe, że terapeuta zaleci Ci zwiększenie aktywności fizycznej i odpowiednio dobrane ćwiczenia np. z zakresu jogi do regularnego wykonywania między napadami migreny. Niektórzy wykorzystują również w leczeniu omawianych dolegliwości techniki akupunktury i suchego igłowania – do tego należy mieć odpowiednie kwalifikacje potwierdzone certyfikatem.
Jak widzisz, istnieje bardzo dużo metod ukierunkowanych na walkę z bólem migrenowym. Ich wybór jest zależny od indywidualnych potrzeb i możliwości (często finansowych). Naukowcy wciąż szukają alternatyw dla tradycyjnego leczenia farmakologicznego, które może wiązać się z uciążliwymi skutkami ubocznymi dla wielu pacjentów – szczególnie przy częstym, wieloletnim stosowaniu. Najważniejszym jest wsłuchanie się w swój organizm. Dla jednej osoby skuteczną formą terapii będzie terapia tkanek miękkich, zwana potocznie „masażem na migrenę”, natomiast ktoś inny znajdzie skuteczną pomoc w gabinecie chiropraktyka.
Odczucia towarzyszące napadom migrenowym są bardzo indywidualne. Nie zapominaj jednak, że tryb życia, który prowadzisz może na nie wpływać. Dlatego podstawową zasadą jest odnalezienie równowagi między czasem poświęconym na pracę oraz na odpoczynek i regenerację organizmu. Naucz się technik relaksacji i włącz codzienną aktywność fizyczną do listy swoich zadań, a gdy przyjdzie napad migreny to miej pod ręką numer do swojego lekarza oraz fizjoterapeuty, którzy wspólnymi siłami zrobią wszystko, aby złagodzić Twój ból.
Źródła:
- Chaibi A., Tuchin P.J., Russell M.B.: Manual therapies for migraine: a systematic review. J Headache Pain. 2011 Apr; 12(2):127-33.
- Fernández-de-Las-Peñas C., Cuadrado M.L.: Physical therapy for headaches. Cephalalgia. 2016 Oct; 36(12):1134-1142.
- Puledda F., Shields K.: Non-Pharmacological Approaches for Migraine. Neurotherapeutics. 2018 Apr; 15(2):336-345.
- Wójcik-Drączkowska H., Bilińska M., Nyka W.: Migrena – rozpoznanie i leczenie, Forum Medycyny Rodzinnej, 2/2007
- Wu Q., Liu P., Liao C., Tan L.: Effectiveness of yoga therapy for migraine: A meta-analysis of randomized controlled studies. J Clin Neurosci. 2022 May; 99:147-151.
