Poizometryczna relaksacja mięśni
Poizometryczna relaksacja mięśni (w skrócie PIR) to jedna z najczęściej stosowanych technik w gabinetach fizjoterapeutycznych. Uważa się ją za jedną z najskuteczniejszych metod rozluźniania i relaksacji wzmożonego napięcia mięśni, które może towarzyszyć wielu jednostkom chorobowym układu ruchu. Prawidłowe zastosowanie poizometrycznej relaksacji mięśni może przyczynić się do poprawienia mobilności danego stawu jak i znacznie zmniejszyć uczucie sztywności i ból tkanek miękkich.
W jakim celu stosuje się poizometryczną relaksację mięśni?
Popularny w gabinetach fizjoterapeutycznych PIR, to technika stosowana w celu poprawienia elastyczności i mobilności tkanek miękkich czyli mięśni oraz powięzi. Precyzyjnie przeprowadzony zabieg przyczynia się do zmniejszenia napięcia przeciążonych i/lub obolałych tkanek. To zaś może poprawić mobilność stawu oraz znacznie zmniejszyć uczucie sztywności i bólu.
Najczęstszymi wskazaniami do stosowania poizometrycznej relaksacji mięśni są:
- wzmożone napięcie mięśniowe ograniczające mobilność stawu;
- wzmożone napięcie mięśniowe powodujące ból przy dotyku oraz w trakcie ruchu;
- skrócenia długości mięśni i ich sztywność jako powikłanie długotrwałego unieruchomienia;
- usprawnienie przepływu krwi, oraz poprawa odżywienia tkanek;
- normalizacja pobudzenia receptorów skóry oraz czucia głębokiego.
Powyższe działania mają zastosowanie w leczeniu urazu tkanek miękkich np. mięśni. Również przebyte złamanie kości lub stan po zabiegu operacyjnym wymagające czasowego unieruchomienia mogą być wskazaniem do wdrożenia poizometrytcznej relaksacji mięśni.
Niektóre zawody oraz dyscypliny sportowe predysponują do przeciążeń specyficznych regionów ciała i mięśni. W tych sytuacjach również przydatny może być PIR.
Niewątpliwą zaletą poizometrycznej relaksacji mięśni jest to, że część technik pacjent może wykonywać samodzielnie w domu. Oczywiście wymaga to precyzyjnego instruktażu przeprowadzonego przez fizjoterapeutę. Przy odrobinie pomysłowości i precyzji, pacjent otrzymuje całkiem skuteczne i bezpieczne narzędzie do samodzielnego zmniejszania sztywności i bólu tkanek miękkich.
Założenia poizometrycznej relaksacji mięśni
Wyjaśnienie działania poizometrycznej relaksacji mięśni wymaga zrozumienia i znajomości kilku zagadnień z neurofizjologii. W uproszczeniu, PIR polega na aktywacji mięśnia w formie jego skurczu izometrycznego, po którym to mięsień chętniej odpuści swoje napięcie. Skurcz izometryczny to taka forma pracy mięśniowej, podczas której nie zachodzi ruch w stawie. Jak powinien przebiegać zabieg z wykorzystaniem poizometrycznej relaksacji mięśni? Poniżej krótki opis takiej sekwencji.
- Ustawienie stawu w pozycji, w której pacjent zgłasza pierwsze wrażenie rozciągania/dyskomfortu. Czasami granica ta jest ustalana przez terapeutę, który wyczuwa moment zwiększonej sztywności i oporu na rozciąganie tkanek pacjenta.
- Pacjent napina izometrycznie (w miejscu, bez ruchu stawu) mięsień poprzez próbę ruchu wbrew oporowi terapeuty. Praca odbywa się z niewielką siłą ok. 10-20% maksymalnej siły. Pacjent utrzymuje napięcie izometryczne przez 10-15 sekund, podczas których utrzymuje on normalny oddech,
- Następnie pacjent rozluźnia mięsień bez zmiany pozycji stawu, a terapeuta utrzymuje biernie pozycję stawu. Dla zwiększenia efektu rozluźnienie można połączyć z długim wydechem;
- Ustanowienie nowej bariery, czyli próba zwiększenia ograniczonego ruchu w 2 opcjach- biernie przez terapeutę lub czynnie poprzez pracę mięśni pacjenta.
Cykl zabiegu należy powtórzyć 2-5 krotnie. Na zakończenie po ustanowieniu nowego, lepszego zakresu ruchu, warto polecić pacjentowi utrzymanie osiągniętej pozycji na kilka sekund poprzez napięcie mięśni antagonistycznych oraz bierny powrót do pozycji neutralnej. Jeżeli zabieg jest skuteczny i uzyskujemy nim dobry efekt, pacjent zostaje poinstruowany o możliwości samodzielnego powtarzania PIR w domu. Oczywiście taka terapia zazwyczaj jest poszerzona o dodatkowe formy ćwiczeń ruchowych.
Przeciwwskazania do stosowania PIRu
Podobnie jak większość metod terapeutycznych, również PIR nie może być stosowany w pewnych sytuacjach. Są to:
- Świeże urazy mechaniczne połączone z uszkodzeniem tkanek,
- Złamania w fazie zrostu,
- Zwichnięcia w stanie ostrym i fazie gojenia,
- przerwanie ciągłości tkanek,
- PIR-u nie stosujemy przy braku współpracy pacjenta z terapeutą, ponieważ wymaga on świadomej współpracy.
Jeśli powyższy problem dotyczy także Ciebie, skontaktuj się z nami! Centrum rehabilitacji i terapii Open Medical tworzą wysoko wyspecjalizowani lekarze, którzy nie tylko posiadają ogromną wiedzę i lata doświadczenia, a także dbają o ciepłą atmosferę. Dołącz do grona zadowolonych pacjentów Open Medical i zacznij żyć pełnią życia!
