Rwa barkowa (ramienna) – przyczyny, objawy, leczenie i rehabilitacja
W jednym z poprzednich tekstów na naszym blogu poruszyliśmy temat popularnego problemu jakim jest rwa kulszowa, która potocznie jest określana mianem bolesnego ataku korzonków lub postrzału (tzw. lumbago). Objawy o charakterze rwy mogą jednak rozwijać się poza nerwem kulszowym i powodować równie uciążliwe dolegliwości bólowe. Tym razem przedstawiamy kolejną przypadłość, która jest częstym powodem do skorzystania z fachowej rehabilitacji neurologicznej. Dowiedz się, co to jest rwa barkowa, po czym ją rozpoznać i jaką rolę w jej leczeniu odgrywa kompleksowa rehabilitacja.
Przyczyny rwy barkowej
Starając się stworzyć krótki opis problemu rwy barkowej (określanej również jako rwa ramienna), najłatwiej napisać o zespole chorobowym, który odznacza się dolegliwościami bólowymi promieniującymi od karku do okolicy ramienia. Stamtąd ból często biegnie wzdłuż całej kończyny górnej, a niekiedy może też obejmować przednią powierzchnię łopatki. Warto mieć świadomość, że termin rwy barkowej jest bardzo ogólny. Niezbędne jest dokładne określenie miejsca zmian zwyrodnieniowych w obrębie odcinka szyjnego, a także związanego z tym ucisku korzeni nerwowych. Z tej perspektywy rwa barkowa okazuje się nie do końca wystarczającym pojęciem i wówczas wspomina się o radikulopatii szyjnej bądź stanie zapalnym korzeni szyjnych.
Rwa barkowa – objawy i ich topografia
Głównymi objawami rwy barkowej są oczywiście dolegliwości bólowe. Te zazwyczaj nasilają się w porze porannej, zwłaszcza po przebudzeniu ze współtowarzyszącą sztywnością. W zależności od zajętego korzenia (C5 – C8) ból promieniuje do określonych struktur (odpowiednio: m. naramienny lub boczna, tylna bądź przyśrodkowa powierzchnia ramienia i przedramienia). W części przypadków pacjent może odczuwać nieprzyjemne parestezje (dla korzeni C6 – C8). Większość sytuacji z obecną rwą ramienną prowadzi do niedowładu mięśni: naramiennego, ramienia i przedramion. Pacjenci często borykają się z problemami zaburzeń czucia, osłabienia odruchów czy przykurczonych mięśni karku. Przebiegowi rwy ramiennej może towarzyszyć całkowite lub częściowe uszkodzenie korzeni nerwowych, zwłaszcza dla poziomów C6 i C7. Dokładny obraz objawów korzeniowych spowodowanych uciskiem konkretnych korzeni odcinka szyjnego prezentuje poniższa tabela (wg Dowżenki).
| Krążek miedzykręgowy | Korzeń | Promieniowanie bólu | Lokalizacja parestezji | Niedowłady mięśniowe | Osłabienie lub zniesienie odruchów |
|---|---|---|---|---|---|
| C4 - C5 | C5 | Okolice m. naramiennego | Brak | m. naramienny, m. dwugłowy | Z m. dwugłowego |
| C5 - C6 | C6 | Boczna powierzchnia ramienia i przedramienia | Kciuk, Palec wskazujący (ewentualnie) | m. dwugłowy, m. ramienno-promieniowy, mm. prostowniki promieniowe nadgarstka | Z m. dwugłowego |
| C6 - C7 | C7 | Tylna powierzchnia ramienia i przedramienia | Wskaziciel, Palec środkowy | m. trójgłowy, mm. zginacze palców (niekiedy) | Z m. trójgłowego |
| C7 - Th1 | C8 | Przyśrodkowa powierzchnia ramienia i przedramienia | Palec mały, Obrączkowy | Krótkie mięśnie ręki | Z m. trójgłowego |
Diagnostyka – jak rozpoznać rwę barkową?
Oprócz przeprowadzenia wywiadu z pacjentem niezbędne jest wykonanie badania podmiotowego, które pozwoli na dokładniejszą diagnostykę aktualnego stanu poszkodowanego. Fizjoterapeuta w trakcie jego wykonywania może stwierdzić dodatni objaw Bikelesa (obecność bólu w trakcie prostowania zgiętego przedramienia przy uprzednio uniesionej i odwiedzionej kończynie górnej), podwyższony tonus i skrócenie mięśni obrębu szyi, ograniczenie ruchomości odcinka szyjnego, osłabienie odruchów, wyraźne zaburzenia czucia wzdłuż przebiegu zajętego nerwu oraz obecność dolegliwości bólowych w dole nadobojczykowym. Badania obrazowe z zakresu MRI i RTG stanowią najlepszą metodą na potwierdzenie postawionej diagnozy o rwie barkowej.
Rola rehabilitacji w leczeniu rwy ramiennej
W sytuacjach niezwykle dużego ucisku struktur nerwowych należy skorzystać z leczenia operacyjnego rwy barkowej. Wówczas pacjent decyduje się na zabieg chirurgiczny, który w większości przypadków polega na odbarczeniu drażnionego korzenia nerwowego. Przyczynami ucisku mogą być m.in. osteofity (narośla kostne, które są wytworem postępujących zmian zwyrodnieniowych), przesunięte jądro miażdżyste (bądź wszelkie inne patologie wpisujące się w szeroki termin dyskopatii) czy obecność stanu zapalnego. W innych sytuacjach może nastąpić wspomniane przerwanie ciągłości korzeni nerwowych. Wówczas chirurg sam decyduje o ostatecznym sposobie jej przywrócenia. Rwa barkowa nie jest jednak częstym powodem interwencji chirurgicznych. Większość przypadków daje dobre rokowania, oczywiście przy odpowiednio szybkim wdrożeniu rehabilitacji ruchowej.
Po przebytej operacji pacjent powinien udać się na kompleksową fizjoterapię. Podobnie zresztą jak osoby z nieoperacyjną rwą barkową. Podobnie jak w przypadku rwy kulszowej, tak samo i tutaj istotne znaczenie będą miały neuromobilizacje. Terapeuci często wykorzystują popularną Metodę McKenziego, która jest ściśle skoncentrowana na przeciwdziałaniu dolegliwości bólowych mających podłoże w strukturach kręgosłupa. Podstawą fizjoterapii są przede wszystkim ćwiczenia ruchowe. One pozwolą na zmniejszenie ewentualnych dysproporcji w zakresie siły mięśniowej, a także umożliwią przeciwdziałanie patologicznym wzorcom ruchowym.
W roli uzupełnienia warto wykorzystać zabiegi z zakresu fizykoterapii, które przysłużą się do wstępnego złagodzenia dolegliwości bólowych. W przypadku elektroterapii będą to prądy diadynamiczne i typu TENS, oprócz nich można dodatkowo zastosować diatermię krótkofalową oraz terapeutyczne właściwości ultradźwięków. Podobnie jak w innych sytuacjach, tak i w przypadku rwy barkowej wymaga się odpowiedniego zaangażowania samego pacjenta w pracę nad efektami rehabilitacji. Dlatego sumiennie i systematycznie powinien realizować autoterapię w domu, po uprzedniej konsultacji z prowadzącym go fizjoterapeutą.
Jeśli problem rwy barkowej dotyczy także Ciebie, skontaktuj się z nami telefonicznie pod numerem 12 342 81 80 bądź wyślij e-maila na adres info@openmedical.pl. Centrum rehabilitacji i terapii Open Medical tworzą wysoko wyspecjalizowani lekarze, którzy nie tylko posiadają ogromną wiedzę i lata doświadczenia, a także dbają o ciepłą atmosferę. Dołącz do grona zadowolonych pacjentów Open Medical i zacznij żyć pełnią życia!
