Czym jest wdowi garb, jedna z najczęstszych dolegliwości pracowników biurowych?
Wdowi garb, kojarzony zwyczajowo ze starością, coraz częściej pojawia się u osób młodych. Sama nazwa, może wprowadzać w błąd, ponieważ dysfunkcja o której mowa, nie ma dużo wspólnego z prawdziwym garbem kostnym (występującym np. w skoliozie), a tym bardziej z owdowieniem. Nieestetyczna zmiana, może być zarówno przyczyną wielu dolegliwości, jak i objawem wieloletnich zaniedbań układu ruchu i niektórych narządów wewnętrznych. Poniżej nieco szerszy kontekst problemu pt. „Wdowi garb”.
Czym jest wdowi garb?
Tak jak już wspomnieliśmy we wstępie, wdowi garb nie ma nic wspólnego z prawdziwym garbem kostno-żebrowym spotykanym w zaawansowanych skoliozach czy też innych wadach rozwojowych. Wprawdzie jest on spotykany częściej u kobiet, ale zmiany te dotykają również mężczyzn. Nieestetyczna narośl/poduszka w okolicach połączenia kręgosłupa szyjnego z piersiowym, może dawać szeroki wachlarz objawów, o czym szerzej w dalszej części artykułu. Wszystko to za sprawą zaniedbań ruchowych, złej kontroli ustawienia kręgosłupa w przestrzeni, oraz siedzącego/biurowego charakteru pracy. Dodatkowe, bardzo istotne elementy nakładające się na obraz wdowiego garbu to problemy emocjonalne oraz współistniejące choroby lub dysfunkcje innych regionów i organów ciała. Dla uporządkowania, opiszemy pokrótce każdy z czynników.
1.Ustawienie kręgosłupa w przestrzeni
Ludzki kręgosłup pełni wiele funkcji. Jedną z nich jest umożliwienie optymalnej ruchomości ciała. Niewiele osób wie, że ruchy głowy i szyi powinny angażować również górne segmenty kręgosłupa piersiowego. Niestety coraz więcej osób nieświadomie zaniedbuje mobilność tzw. przejścia szyjno-piersiowego, na czym cierpi zarówno odcinek szyjny kręgosłupa, jak i główny bohater artykułu. Kluczowym czynnikiem wpływającym na zdrowie i sprawność każdego regionu ciała jest bowiem jego optymalna i ontrolowana ruchomość. Wedle zasady, że: „każdy nieużywany organ ulega zanikowi/zapomnieniu”, również poszczególne regiony kręgosłupa muszą posiadać optymalną ruchomość.
Praca biurowa predysponuje do wyraźnego wysunięcia głowy i szyi w przód (ustawienie protrakcyjne), czego konsekwencją jest niekorzystne ustawienie dużego regionu kręgosłupa. W tych warunkach najbardziej obciążonym obszarem górnej części ciała jest właśnie przejście szyjno-piersiowe. Przewlekłe zaniedbanie tego typu wymusza wzmożoną pracę mięśni okolicy szyi, karku i ramion, a z czasem dochodzi do odkładania tkanek miękkich w przeciążonym regionie. To te czynniki składają się na obraz wdowiego garbu.
Opisywana sytuacja ma również niekorzystny wpływ na wyższe segmenty kręgosłupa szyjnego, które są zmuszone do mocniejszej pracy i mogą ulegać destabilizacji. Ich przewlekłe przeciążenie kończy się często zmianami dyskopatycznymi i innymi dysfunkcjami szyi, czego najczęstsze objawy to ból, chrupanie podczas ruchu, rozmaite bóle i zawroty głowy, nudności i wiele innych. Taki obraz kliniczny często towarzyszy obecności wdowiego garbu.
2.Czynniki emocjonalne i stres
Nieco trudniejsza do wytłumaczenia i zrozumienia jest korelacja występowania wdowiego garbu z przewlekłym stresem, stanami depresyjnymi i dysfunkcjami niektórych narządów wewnętrznych, ale w znacznym uproszczeniu…
Nie od dziś wiadomo, że nasza kondycja emocjonalna wpływa na poziom zadowolenia i energii, co przekłada się na partycypację człowieka. Dobre samopoczucie i stan emocjonalny sprzyjają podejmowaniu aktywności ruchowej. Osoby mające „na karku” wiele nierozwiązanych problemów, traum, przewlekłych stanów depresyjnych, często zaniedbują również swój układ ruchu. Ma to przełożenie na czynniki opisane w pierwszym punkcie.
Istotny jest również fakt, że w regionie przejścia szyjno-piersiowego zlokalizowana jest bardzo ważna część autonomicznego układu nerwowego, odpowiedzialnego za sterowanie i kontrolę funkcji organizmu niezależnych od naszej woli. Mowa o tzw. ganglionach i zwojach układu sympatycznego, które na tym poziomie kręgosłupa odpowiadają za unerwienie – przykładowo – mięśnia sercowego czy też rejonu twarzy i szyi. W związku z tym, zarówno przejście szyjno-piersiowe, jak i okolica twarzy i szyi może być ofiarą dysfunkcji oraz zaniedbań na przykład serca, jak i odwrotnie – dysfunkcje kręgosłupa mogą imitować problemy natury kardiologicznej. Bywa, że opisane problemy nakładają się na siebie i poniekąd napędzają się tworząc błędne koło.
Układ autonomiczny, dowodzi również wieloma procesami troficznymi, od których zależne jest dobre odżywianie i regeneracja tkanek naszego ciała. Zaburzenia jego działania na poziomie przejścia szyjno-piersiowego, mogą skutkować gorszą kondycją tkanek okolicy szyi i twarzy oraz kończyn górnych.
Objawy towarzyszące wdowiemu garbowi
Najczęstszymi objawami towarzyszącymi wdowiemu garbowi są ból i uczucie sztywności w okolicy karku, szyi i ramion. Dyskomfort może dotyczyć też okolicy między łopatkami, czemu czasami towarzyszy problem z pełnym, głębokim wdechem. Dodatkowo mogą występować parestezje (mrowienia, drętwienia) dłoni lub poszczególnych palców. Nierzadko dysfunkcji przejścia szyjno-piersiowego towarzyszą bóle i zawroty głowy o różnej intensywności, częstotliwości i lokalizacji.
Istnieje również zależność występowania wdowiego garbu z tzw. bruksizmem, czyli dysfunkcją stawów skroniowo-żuchwowych. Towarzyszy jej duże napięcie mięśni szyi i twarzy oraz ich ból. W zaawansowanych stadiach konsekwencją mogą być problemy stomatologiczne. Bruksizm, podobnie jak występowanie wdowiego garbu wiąże się również z przewlekłym stresem i problemami emocjonalnymi i złymi nawykami.
Leczenie wdowiego garbu
Leczenie wdowiego garbu i związanych z nim dolegliwości jest długim procesem. Zdecydowanie lepiej, podobnie jak w przypadku wielu chorób, zapobiegać jego powstawaniu. Osoby mające predyspozycje do powstawania tej dysfunkcji powinny dbać o poprawną postawę ciała, co nie jest prostym zadaniem. Ważna jest świadomość, że powszechnie znane porady typu „ściągnij łopatki” i „wyprostuj kręgosłup” nie są precyzyjne, a wręcz bywają szkodliwe. Dobra higiena i utrzymanie poprawnej pozycji oraz mobilności tego regionu kręgosłupa wymaga zazwyczaj precyzyjnego instruktażu fizjoterapeuty. Dokładne i indywidualnie dobrane ćwiczenia ruchowe służą zmniejszeniu dolegliwości i pomagają w nabyciu poprawnych nawyków ruchowych. Podstawowym działaniem powinna być nauka optymalnego ustawienia ciała podczas pracy, codziennych czynności i aktywności ruchowych. Ważne jest dobre przystosowanie stanowiska pracy.
Powyższe działania powinny być uzupełnione o manualne zabiegi wykonywane przez kompetentnego fizjoterapeutę. Relaksacja przeciążonych mięśni, precyzyjna mobilizacja połączeń międzykręgowych i inne techniki manualne, są często niezbędne w celu zmniejszenia dolegliwości i umożliwienia optymalnego wykonywania ćwiczeń ruchowych. Należy jednak pamiętać, że nawet najlepszy fizjoterapeuta nie nastawi czy też nie wyprostuje zmiany jaką jest wdowi garb. Tylko połączenie zabiegów manualnych z ćwiczeniami i odpowiednią profilaktyką pozwalają skutecznie i trwale przeciwdziałać pogłębianiu się zmian w rejonie przejścia szyjno-piersiowego, a niekiedy poprawić też efekt wizualny.
W przypadku skrajnego, długotrwającego zaniedbania i dużych zmian strukturalnych, można rozważać zabieg chirurgiczny, który powinien być ostatecznością. Nie rozwiązuje on jednak problemu złej kontroli ustawienia ciała, w związku z czym nie likwiduje głównych przyczyn powstawania wdowiego garbu.
W przypadku, gdy jedną z przyczyn złej postawy ciała są towarzyszące problemy emocjonalne i psychologiczne, warto pracować również nad poprawieniem tej sfery życia. Podobnie w przypadku współtowarzyszącego bruksizmu, należy włączyć do zespołu medycznego specjalistę stomatologii. W przypadku złożonych problemów warto działać interdyscyplinarnie i kompleksowo.
Jeśli powyższy problem dotyczy także Ciebie, skontaktuj się z nami! Centrum rehabilitacji i terapii Open Medical tworzą wysoko wyspecjalizowani lekarze, którzy nie tylko posiadają ogromną wiedzę i lata doświadczenia, a także dbają o ciepłą atmosferę. Dołącz do grona zadowolonych pacjentów Open Medical i zacznij żyć pełnią życia!
